Apotheek Neumann

Medische Encyclopedie

Inhoud

mefloquine

Mefloquine is een malariamiddel. Het doodt de malariaparasieten in het bloed.

Artsen schrijven het voor bij malaria.

Wat doet mefloquine en waarbij gebruik ik het?

Malaria

Oorzaak
Bij reizen naar, of verblijf in, de tropen moet u rekening houden met malaria. Malaria ontstaat door besmetting met een parasiet. Deze parasiet komt via de steek van een mug in het bloed.

Een groot deel van de muggen in tropische landen is besmet met de malariaparasiet. De parasieten nestelen zich eerst in de lever. Als ze het volwassen stadium bereiken, verhuist een deel van deze parasieten naar de rode bloedcellen. In de rode bloedcellen ontwikkelen de parasieten zich verder, waardoor de rode bloedcellen kapot gaan. Dit veroorzaakt de malaria-aanval. De parasieten die in de lever zijn achtergebleven, kunnen weken tot maanden later op dezelfde manier een nieuwe malaria-aanval veroorzaken.

Verschijnselen
Als de parasiet in de rode bloedcellen zit ontstaat koorts. U merkt malaria dan ook aan een grieperig gevoel, gevolgd door koude rillingen en koortspieken. Er bestaan verschillende soorten malariaparasieten.

Het ziekteverloop is afhankelijk van de soort parasiet. Malaria tropica komt het meest voor en verloopt het hevigst. Deze wordt veroorzaakt door de malariasoort falciparum. Malaria tertiana (‘derdedaagse koorts’) en malaria quartana (‘vierdedaagse koorts’) verlopen iets milder. Bij de derdedaagse koorts kan de malariaparasiet achterblijven in de lever en maanden tot jaren later alsnog een malaria-aanval veroorzaken.

Werking
Mefloquine doodt de malariaparasieten in het bloed. Artsen schrijven mefloquine voor om malaria te voorkomen als u naar een gebied gaat waar de parasiet gevoelig is voor dit medicijn.

Malaria voorkómen (profylaxe)
U kunt malaria voorkomen met een combinatie van malariatabletten en beschermende maatregelen tegen muggenbeten.

  • Draag na zonsondergang bedekkende kleding, dus een lange broek, lange mouwen, sokken en dichte schoenen.
  • Smeer op de onbedekte huid, zoals gezicht, handen en enkels, een insectenwerende lotion. Middelen die DEET bevatten hebben het beste effect.
  • Slaap ’s nachts onder een klamboe. Bij voorkeur één die is geïmpregneerd met een insectenwerend middel.

Welke soort malariatablet voor u het geschiktst is om malaria te voorkomen, hangt af van het gebied waar u naar toe gaat, hoe lang en hoe primitief u er verblijft.

Het hangt ook af van uw persoonlijke omstandigheden, zoals zwangerschap of de aanwezigheid van chronische ziekten. U krijgt hier advies over van uw reisorganisatie, huisarts, apotheek of de GGD.

De werking begint na drie weken. U moet dus drie weken voor u in het malariagebied arriveert beginnen met slikken. De gebruikelijke dosering is een tablet per week. Dit geeft u ook de gelegenheid om eventuele bijwerkingen op tijd te herkennen. Als u te laat bent: volg dan het versnelde schema. Vraag uw apotheek of arts ernaar.

Een malaria-aanval behandelen
Een enkele keer blijkt toch een infectie op te treden. U merkt dat u malaria heeft als u last krijgt van griepachtige verschijnselen, zoals hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, braken en diarree. Koortspieken met daartussen perioden waarin u geen koorts heeft, zijn typerend voor malaria.

Gebruikte u medicijnen om malaria te voorkomen en krijgt u toch malaria? Dan hoeft u geen koorts op te merken en heeft u soms alleen last van een grieperig gevoel. Raadpleeg altijd bij griepverschijnselen een arts, ook als u al weken of maanden thuis bent na uw reis naar de tropen.

Een malaria-aanval kan namelijk nog weken of maanden na terugkomst optreden. Uw arts zal u een medicijn voorschrijven om de parasiet te bestrijden, zoals mefloquine. U moet dan een korte kuur met een hoge dosis volgen om er zeker van te zijn dat alle malariaparasieten worden gedood. In zeldzame gevallen is één behandeling niet voldoende en moet u de kuur niet eerder dan een week daarna herhalen.

Lees meer over malaria . “

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De kans op bijwerkingen is groter als u dit medicijn gebruikt om een malaria-aanval te behandelen dan om malaria te voorkomen.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

  • Slaapstoornissen, zoals slapeloosheid en nare dromen.

    Heeft u hier heel veel last van? Neem dan contact op met uw arts.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Angst en neerslachtigheid (zeer zelden daarbij gedachten aan zelfmoord). Mensen met deze klachten mogen dit medicijn niet gebruiken om malaria te voorkomen.

  • Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, diarree en buikpijn.

    Neem dit medicijn bij voorkeur in met wat voedsel om deze bijwerking te verminderen.

  • Draaierigheid en hoofdpijn.

    Heeft u hier na drie weken nog last van? Neem dan contact op met uw arts. Na stoppen kunt u nog meerdere maanden last van draaierigheid houden.

  • Oogaandoeningen. Dit kan ook na stoppen pas optreden. Raadpleeg uw arts als u wazig gaat zien of andere oogproblemen krijgt.

  • Jeuk

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Oorsuizen, evenwichtsstoornissen en doofheid.

    Neem contact op met uw arts bij oorsuizen of een verminderd gehoor.

  • Zenuw- en spieraandoeningen, zoals tintelingen of een doof gevoel in de huid, spierpijn, spierkramp, spierzwakte, pijn in gewrichten, trillende handen, coördinatiestoornissen, moeite met spreken, ongecontroleerde bewegingen en epilepsie-aanvallen. Mensen met epilepsie mogen dit medicijn niet gebruiken om malaria te voorkomen.

    Neem contact op met een arts als u één van deze bijwerkingen merkt. 

  • Rusteloosheid, irritatie, nervositeit, paniekaanvallen, geheugenverlies en moeite met concentreren.

    Geheugenverlies kan soms nog enkele maanden na stoppen aanhouden.

  • Verwardheid, hallucinaties (u ziet, voelt of hoort dingen die er niet zijn) en wanen (u gelooft of denkt dingen die niet kloppen). Mensen met deze klachten mogen dit medicijn niet gebruiken om malaria te voorkomen.

  • Veranderingen in bloeddruk, opvliegers, hartkloppingen of juist een tragere hartslag.

    Neem bij hartklachten contact op met uw arts.

  • Grieperig gevoel met koorts, zweten.

    Raadpleeg uw arts als u hier last van blijft houden. Neem bij koorts die om de paar dagen terugkomt contact op met uw arts. Het kan zijn dat u dan toch malaria heeft.

  • Slaperigheid, gevoel van zwakte, vermoeidheid en een verminderde eetlust.

  • Haaruitval

  • Bloedafwijkingen. Waarschuw uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid, keelpijn met koorts en blaren in de keel of neusbloedingen.

  • Leverontsteking (soms merkt u dat aan een gele kleur van uw huid of oogwit).

  • Overgevoeligheid voor dit medicijn. U kunt dit merken aan huiduitslag, galbulten, rode huid, benauwdheid en flauwvallen.

    Stop dan met het gebruik en raadpleeg uw arts. Raadpleeg uw arts als u hier last van blijft houden. Zeer zelden ontstaat een ernstige huidaandoening met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Stop het gebruik en waarschuw dan onmiddellijk een arts.
    Blijkt u overgevoelig te zijn voor mefloquine, meld dit ook aan uw apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of daarop lijkende medicijnen niet opnieuw krijgt.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik mefloquine gebruiken met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De volgende medicijnen zorgen ervoor dat mefloquine minder goed werkt. Overleg hierover met uw arts. Als u stopt met het medicijn duurt het een paar weken totdat dit effect op mefloquine weg is.

  • Hypericum (sint-janskruid), een kruidenmiddel tegen depressieve klachten.
  • De medicijnen tegen tuberculose rifampicine en rifabutine.
  • De medicijnen tegen epilepsie carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne en primidon. Sommige van deze medicijnen worden ook gebruikt bij zenuwpijn en manische depressie.
  • Mitotaan, een medicijn tegen de ziekte van Cushing en bijnierschorskanker.
  • Enzalutamide, een medicijn tegen prostaatkanker.
  • Sommige medicijnen tegen hiv. Hiv is het virus dat aids veroorzaakt. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden?
Bij dit medicijn komen soms bijwerkingen voor die uw rijvaardigheid kunnen beïnvloeden, zoals duizeligheid, slaperigheid, wazig zien en spierzwakte, maar ook angst, rusteloosheid, verwardheid en hallucinaties (u ziet, voelt of hoort dingen die er niet zijn) of wanen (u gelooft of denkt dingen die niet kloppen). Neem geen deel aan het verkeer als u hier last van heeft.

alcohol drinken?
Als u duizelig wordt van mefloquine, kan alcohol deze duizeligheid versterken. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap

Een malaria-aanval vormt tijdens de zwangerschap een groot risico voor de zwangere vrouw en de baby. Daarom kunnen zwangere vrouwen beter niet reizen naar een gebied waar malaria voorkomt. Als dit toch nodig is:

  • Gebruikt u dit medicijn bij een malaria-aanval? Meld het aan uw arts of apotheker zodra u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Een malaria-aanval vormt een groot risico voor de moeder en de ongeboren baby. Het is daarom erg belangrijk dat de malaria wordt behandeld. Maar, over het gebruik van dit medicijn bij een malaria-aanval tijdens de zwangerchap is nog weinig bekend. Daarom is niet zeker of het altijd veilig is voor zwangere vrouwen en hun kind.
  • Gebruikt u dit medicijn om malaria te voorkomen? En reist u naar een gebied waar andere malariamiddelen niet goed genoeg werken? Dan kunt u mefloquine gebruiken. Bij zwangere vrouwen die dit medicijn gebruikten, zijn tot nu toe geen aangeboren afwijkingen bij de baby gezien. Overleg hierover met uw arts of apotheker.


Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Het medicijn komt in een kleine hoeveelheid in de moedermelk. Het is niet bekend of het schadelijk is voor de baby.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
De tabletten smaken wat bitter. U kunt ze daarom het best innemen met een vol glas water of andere drank. Voor jonge kinderen kunt u de tabletten eventueel breken en in een glas water of andere drank uit elkaar laten vallen. Roer de vloeistof om en laat het kind de vloeistof drinken. Spoel het glas na met een beetje vloeistof en laat het kind dit opdrinken om de resten ook in te nemen.

Wanneer?
Neem dit medicijn in net na een maaltijd. Het wordt dan beter opgenomen in het bloed en kan effectiever werken. Bovendien heeft u dan minder kans op misselijkheid.

Hoe lang?

Voorkómen van malaria
U gebruikt dit medicijn meestal 1 keer per week. Bij bijwerkingen kunt u de dosis verdelen over 2 keer met 3 of 4 dagen ertussen.
Begin met de eerste dosis 3 weken voor u in het malariagebied verwacht aan te komen. Soms adviseert de arts om 10 dagen van te voren te beginnen. Vervolgens gebruikt u tijdens uw verblijf iedere week een dosis. Ga daarmee door tot en met 4 weken nadat u weer weg bent uit het malariagebied. Maak de hele kuur af.

Behandeling van malaria
U moet dit medicijn meestal 2 tot 3 keer innemen, met tussenpauzes van 6 tot 12 uur. Maar het kan ook zijn dat u dit medicijn maar 1 keer hoeft in te nemen. Maak de hele kuur af.

Terug naar overzicht